بررسی تأثیر گرایش به بازار مدیران بر کسب مزیت رقابتی در چارچوب ابعاد هوشمندی رقابتی و عوامل سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور بابل

2 کارشناس ‌ارشد مدیریت اجرایی دانشگاه پیام ‌نور ساری

چکیده

افزایش تعدد عوامل تعیین­کننده موفقیت در بازار، حضور و ظهور رقبای قدرتمند و تازه وارد متعدد، تغییر مداوم سلایق مشتریان و افزایش سطح انتظارات آن­ها، شرکت­های تجاری را با مخاطرات عمیقی روبرو کرده است. بنابراین امروزه داشتن توان رقابتی اساس بقای شرکت­هاست. هدف این تحقیق بررسی سازوکار تاثیر گرایش به بازار مدیران شرکتهای صنعتی بر کسب مزیت رقابتی با تأکید بر نقش میانجی متغیر های هوشمندی رقابتی و عوامل کانونی سازمان(ساختار، فرهنگ و فرایند) است. جامعه‌ی آماری این تحقیق شامل 113 تن از مدیران منتخب از 85 شرکت موجود در شهرک‌های صنعتی استان مازندران است که از سه منطقه‌ی شرق، مرکز و غرب به روش خوشه‌ای نمونه‌گیری، انتخاب و مورد آزمون قرار گرفته‌اند. ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامه‌ی استانداردی است که روایی سازه داشته و پایایی 98 درصدی آن نشانگر قابلیت اعتماد بالای آن است. نتایج حاصل از تحلیل داده های تحقیق که با مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار لیزرل انجام گرفته است حاکی از آن است که افزایش سطح بازارگرایی مدیران با وجود متغیر میانجی پایش هوشمندی رقابتی منجر به کسب و حفظ مزیت رقابتی شرکتها می‌شود. در عین حال، نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای مربوط به عوامل سازمانی تأثیر محسوس مستقیم و معناداری بر مزیت رقابتی نداشته اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measuring the effect of market orientation on competitive advantage in light of competitive intelligence and organizational factors as the mediators) (Case Study: Industrial Estates in Mazandaran province)

نویسندگان [English]

  • S.M. Bagheri 1
  • SH. Afzali 2
1 Assistant Professor
2 Master Degree
چکیده [English]

Increasing the number of factors determining the succes in market arena, presence of strong competitors and new entrants, everchanging of customer’s tastes and expectations, put businesses in great risks and trouble. Thus, having competitive power over the main competitors is a main prerequisite to survive in today’s business environment. The  main purpose of this research is to examine the impact of managers’ market orientation on gaining competitive advantage under the framework of competitive intelligence and organizational factors including their business processses, cultures and structures in selected companies. The sample of the tudy consists of 85 managers of the 113 active companies in the industrial estates in Mazandaran province which were selected from three areas of  east, center and western geographical areas, and selected by the cluster sampling method. The main intrument used to collect data in this research was standard questionnaire that was validated using some experts and intructors view , and the cronbach alpha of 98% indicates the instruments’ high reliability. The conceptual model of the study was designed under the philosophy of structural equatin modelling. We employed the path analysis method using LISREL software to analyse the structural model of the study. The results show that as an increase in the managers’ market orientation,as far as we regard the competitive intelligence variable as the mediator, the companies’ competitive advantage will be enhanced. The results also indicate that organizational factors have no direct and significant impact on the companies’ competitive advantage level.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market orientation
  • Scanning competitive intelligence
  • Organization factors
  • Competitive Advantage
-         انصاری، منوچهر، رحمانی، یوشانلوئی حسین ، رحمانی، کمال الدین ، پاسبانی، محمد، عسگری، محمدعلی، (1392)، "ارائه مدل مفهومی تأثیر موفقیت پیاده­ سازی مدیریت دانش بر کسب مزیت رقابتی در شرکت­های کوچک و متوسط .(SMEs) فصلنامه مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران، دوره 5، شماره 1، بهار 92، ص 40 تا 21.
-         اعرابی، سیدمحمد، (1376)،" طراحی ساختار سازمانی"، دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران.
-         چاوشی، کاظم، جوادی پور، مهنوش (1392) "بررسی رابطه هوشمندی رقابتی و عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 9- بهار، 81- 97.
-         حاجی کریمی، عباسعلی، فرج اله، رحیمی (1389)." تأثیر سرمایه‌گذاری منابع انسانی بر مزیت رقابتی: نقش میانجی سرمایه انسانی". چشم‌انداز مدیریت دولتی، 39- 25:(2)1.
-         خائف الهی، احمدعلی، حسینی، سید فرهاد، غریبی، محی‌الدین (1388). "چگونه مدیریت استراتژیک منابع انسانی از طریق کسب مزیت رقابتی و بازارمحوری به ارتقای عملکرد سازمانی منجر می‌شود؟". چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک.
-         دیوید. فرد آر، (1386)، "مدیریت استراتژیک" دکتر علی پارسائیان و دکتر سید محمد اعرابی، دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران، ، چاپ هفتم، ص 240 و 247-244.
-         رابینز، استیفن، (1384)، "تئوری سازمان (ساختار، طراحی، کاربردها)"، ترجمه سیدمهدی الوانی و حسن دانایی فرد، انتشارات صفار، چاپ نهم، ص 382.
-         رضایی دولت‌آبادی، حسین، زینلی، زهرا، شکرچی زاده، زهرا (1390). "بررسی میزان تأثیر هوشمندی رقابتی در ایجاد مزیت رقابتی". چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 5- پیاپی 38- بهار، 9- 25.
-         سعیدنیا، حمیدرضا، مردانی، حسین (1388). "بررسی بازارگرایی در شرکت‌های کوچک و متوسط مستقر در پارک علم و فناوری استان سمنان". پژوهش‌های مدیریت، شماره 80، 156- 164.
-         شیخیان، علی کاظم، اکبری، مسلم، فتحی، علی (1388). "بررسی تأثیرگذاری بازاریابی و استراتژی بازاریابی بر عملکرد بانک‌ها". اولین کنفرانس بین‌المللی بازاریابی خدمات بانکی.
-         فاریابی، محمد، تجویدی، رعنا، تجویدی، مینا (1390). "بررسی رابطه بازار محوری و مزیت رقابتی در گروه صنایع تراکتورسازی ایران"، فراسوی مدیریت، سال پنجم، شماره 17، 131-160.
-         کاتلر، فیلیپ و گری آرمسترانگ (1385)، اصول بازاریابی، دکتر علی پارسائیان، نشر ادبستان، تهران،  چاپ اول، جلد اول، 152.
-         مشبکی، اصغر، زنگویی­نژاد، ابوذر (1387). "طراحی مدل هوشمندی رقابتی مبتنی بر هوشمندی رقابتی ساختاری- سازمانی". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 49، 179- 171.   
-         مهری، علی، خداد حسینی، سید محمد (1383). "طراحی مدل مزیت رقابتی برای صنعت خودرو ایران". فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 2، 212- 189.  
-          وظیفه­دوست، حسین، قاسمی، فاطمه (1388). " تأثیر هوشمندی رقابتی بر سازمان‌های تجاری کوچک و متوسط در حال تغییر". فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 9، 161- 143.
-       Agrawal, S., Erramilli, M.K., Dev,C.S. (2003). "Market orientation and performance in service firms: role of innovation". Journal of Service Marketing, Vol.17No.1, 68-82.
-       Bose, R. (2008). "Competitive Intelligent process and Tools for Intelligence Analysis". Journal of Industrial Management & Data Systems, Vol. 108 No. 4, 510-528.
-       Calof, (2008). "Competitive intelligence A practitioner, academic and inter-disciplinary perspective". European Journal of Marketing, Vol. 42 No. 7/8,  717-730.
-       Davis, M. (2004). "Using business intelligence for competitive advantage",CRMToday.
-       Johnson, Jean L. , Kelly D. Martin,and Amit Saini(2011). “The role of a firm's strategic orientation dimensions in determining market orientation” journal of Industrial Marketing Management,vol 41, July,715-724.
-       Juhari, M., and Stephens, K. (2006). "Tracing the Origins of Competitive Intelligence Throughout History". Journal of Competitive Intelligence and Management, Vol. 3 No. 4, 61-82.
-       Kohli, A., and Jasworks, B.J. (1990).
-       "Market orientation: the construct, research propositions and managerial implications". Journal of Marketing,Vol. 54, April,         1-19.
-       Kook, J. (2002). "Web-based supports for academic activities of students on small campus in korea". interpersonal computing and technology journal.
-       Kotler, P. (2000)." Marketing management, the millennium edition". Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
-       Liao, Chechen, Shu-Hui Chuang and Pui-Lai To(2011).” How knowledge management mediates the relationship between environment and organizational structure” Journal of Business Research 64 (2011) 728–736.
-       McGonagle, J.J., and Vella, C.M. (1999). "The Intelligence Age of Competitive Intelligence", Greenwood Publishing Group, Inc., Westport, CT.
-       Narver, J.C., and Slater, S.F. (1990). "The effect of a market orientation on business profitability". Journal of Marketing, Vol. 54, 20-35.
-       Porter, M.P., and Millar, V.E., (1985). "How Information Gives You CompetitiveAdvantage". Harvard Business Review, USA, p. 3.
-       Qiu Tianjiao. (2008). "Scanning for competitive intelligence: a managerial perspective Marketing Department, College of Business Administration, California State University, Long Beach, California, USA", European Journal of Marketing Vol. 42 No. 7/8, 814-835.
-       Saayman, A., Pienaar , J., Pelsmacker , P.D., Viviers, W., Cuyvers , L., Muller, M.L., and Jegers, M. (2008). "Competitive intelligence: construct exploration, validation and equivalence". Aslib Proceedings: New Information Perspectives , 60(4), 383-411.
-       Santoro M. and Gopalakrishnan S. (2000). The institutionalization of knowledge transfer activities within industry-university collaborative ventures. Journal of EngineeringT echnology Management, 17, 299-319.
-       Slater and Narver,S.F. Slater and J.C. Narver. (2000).  "Intelligence generation and superior customer value", J. Acad. Mark. Sci. 28 (1), 120–127.
-       Vedder, R.G., Vanecek, M.T., Guynes, C.S., and Cappel, J.J. (1999). "CEO and CIO perspectives on competitive intelligence", Communications of the ACM.
-       Weerawardena , Jay, O’Cassb, Aron. (2004)." Exploring the characteristics of the market-driven firms and antecedents to sustained competitive advantage. Industrial Marketing Management, 33 419– 428.
-       Wright, S., and Calof, J. (2006). "Business and Marketing Intelligence". Journal of Competitive Intelligence, Vol. 40 No .5. 453-465.
-       Wright, M., and Ashill, N. (1998). "A contingency model of marketing information", European Journal of Marketing, Vol.32 Nos. 1/2, 44-125.
-       Zheng Zhou, Kevin, Brown,  James R. Dev, Chekitan, S. (2009). "Market orientation, competitive advantage, and performance": A demand-based perspective Journal of Business Research 62 1063–1070.